კატეგორია: GlobeBox

მოგზაურის რვეული:
ქალაქი, რომელიც უნდა ნახო, სანამ ცოცხალი ხარ

***ნაწილი 5***

არაფერია ისე იოლი სტამბოლში, როგორც ზედმეტი წონის აკრეფა, ამიტომ ბევრი იარეთ ფეხით და მცირეკალორიული რამეები ჭამეთ. 😉 მაგრამ ეს მეორე ოჰ, რა ძნელი შესასრულებელია! თურქებს ძალიან უყვართ სალათები – თქვენც გირჩევთ. არ დაგამძიმებთ და არ მიგაძინებთ. ტრადიციული სეზონური მევსიმ სალათასი (Mevsim salatası) მართალია თურქული ბოსტნეულით კეთდება და ჭოპორტის პომიდორს ვერ მოგართმევენ, მაგრამ მაინც საღი და გემრიელია. 🙂 თუ ადრე ადგებით, შეგიძლიათ ბოსფორიდან მზის ამოცურვით დატკბეთ და თან ბალიქ-ექმექით (Balık Ekmek – “თევზი და პური” – თევზის სენდვიჩია) წაიხემსისაუზმოთ. სანაპიროზე (და არამარტო) ყოველ ფეხის ნაბიჯზე ამზადებენ მიდიებს. ცხარეა და გემრიელი.

თუკი თევზი გიყვართ, ეწვიეთ ქუმქაფის (Kumkapi) უბანს მარმარილოს ზღვის სანაპიროზე. ეს ადგილი ცნობილია არცთუ ურიგო და არცთუ ძვირი თევზის რესტორნებით; თევზის კერძებს მოგართმევენ გალათას ხიდის ქვეშ განლაგებულ კაფე-რესტორნებშიც და თევზის მშვენიერი რესტორნები არის ხიდს გაღმა, ბეიოღლუს რაიონში, მაგრამ, წინა ნაწილშიც ვწერდი – ეს ბოლო “პეროიანი” რაიონია და ფასებიც, ცხადია, უფრო მაღალია. ზოგადად (ისევე როგორც თბილისში) “პრესტიჟულ”, ტურისტულ, გაპიარებულ უბნებში, ქუჩებსა და ადგილებში ფასები 2-3-ჯერ და კიდევ მეტჯერ მაღალია იმ ადგილებთან შედარებით, სადაც, მეტწილად, ადგილობრივები დადიან, თან სულაც არ იგულისხმება, რომ ძვირიან დაწესებულებებში მომსახურება უკეთესია – როგორც წესი, მომსახურება სტამბოლის ყველა წესიერ და სინდისიერ ობიექტში ძალიან კარგია. ეგ კი არა, ქუჩის მზარეულ-გამყიდველი ისე მოგიმზადებთ დონერ-ქებაბს (ჩვენებურად – შაურმას) ან ქეშთანეს (წაბლს) ისე შეგიწვავთ, რომ ფამუქის მოწონებული. 🙂 ნიშანთაშიში უამრავი კარგი რესტორანია. ყველა – საგრძნობლლად ძვირი. 🙂  თაქსიმიც – იგივე.

Continue reading “სტამბოლი გასტონომიული”

მოგზაურის რვეული:
ქალაქი, რომელიც უნდა ნახო, სანამ ცოცხალი ხარ

***ნაწილი 4***

ბაზრობები

ვხედავ, რომ ჩემს სტამბოლულ პოსტებს ბევრი ადამიანი კითხულობს, იმასაც ვხედავ, რომ ბევრი კითხვას შუიდან იწყებს 🙂 – მე-3 ნაწილის მკითხველთა რაოდენობა ლამის ორჯერ სჭარბობს პირველისას, ჰოდა საგანგებოდ მათთვის (და ვინც კითხვას აქედან იწყებს, მათთვისაც) უნდა გავიმეორო, რაც უკვე დავწერე: ეს პოსტები ძალიან სუბიექტურია და თუკი ჩემი გემოვნება, ჰოი საკვირველებავ და არ ემთხვევა თქვენსას, გული ნუ მოგივათ. ახლა კი, გავიდეთ საშოფინგოდ.

სტამბოლის დიდი ბაზრის (Kapalıçarşı/Grand Bazaar) ნახვა ერთხელ მაინც ღირს, მითუფრო, რომ “ძველი ქალაქის” ბეიაზითის უბანშია და შორს წასვლა საჭირო არაა – თუნდაც ქუჩაში სეირნობისას გადააწყდები… ნახვა კი ღირს, მაგრამ რამდენად ღირს ვაჭრობა – ეს უკვე მეორე ამბავია. ინტერნეტ-ვაჭრობისა და ამერიკული მაღაზიების მიერ შემოთავაზებული 70%-იანი ფასდაკლებების ფონზე, სტამბოლის ბაზარში ტანსაცმლის ყიდვა სისულელე მგონია. რაც კარგია – იაფი არ იქნება და რაც იაფია – ან არ ვარგა ან, უბრალოდ, ფეიქია…

ვისაც საკუთარი თავის მოტყუება სურს, გრანდ ბაზარზე კიდევ უკეთესი ადგილიც მეგულება – ლალელისა და აქსარაის უბნები. “ჩელნოკები” ყოფილი სუსურუკუდან სწორედ ამ ადგილებს ეტანებიან. აქ სიიაფეა (სასტუმროების მხრივაც), ბევრი რუსულად მოლაპარაკე თურქი და არათურქია და, საერთოდაც, ძალიან კარგად ნაცნობი “სავოკური” სიტუაციაა. 🙂 და ქუჩებია თავად ბაზრობა. სხვათა შორის, მოვაჭრეთა დიდი ნაწილი აფრიკიდანაა შემოხიზნული. რას არ ნახავთ აქ, რაგინდასულოდაგულო იმ “ბრენდს”, მაგრამ 15 ლარიანი “ლაკოსტი” და “არმანი” ლილოშიც ბევრია. 🙂 თუმცა, თურქეთში მომსახურებაა უკეთესი და ძალიან სწრაფი (მაქდონალდსაც შეშურდება) – მაგალითად, ტიპი გთავაზობს პოლო-რალფ ლორენის პერანგს. შენ ცხვირს იბზუებ – ეგ ბრენდი არ მევასებაო… იქვე, შენს თვალწინ ააცლის ცხენზე შემომხტარი კაცის ლოგოს და არწივს მიაკრავს… – უკვე არმანია. 🙂

• დოლმაბაჩეს მუზეუმის ბილეთის რიგში ოთხი დაქალი იდგა, მგონი – რუმინელები. ერთს LV-ის ჩანთა ეჭირა, მეორეს – CK-სა, მესამეს MK-ის და მეოთხეს კი – CD-ის… ეტყობოდათ, რომ წინა საღამოს სარფიანად ევაჭრათ აქსარაიში. 🙂 (ყურბან-ბაირამის დღეები იყო და გრანდ ბაზარი – დაკეტილი).

Continue reading “სტამბოლი შოფინგური”

მოგზაურის რვეული:
ქალაქი, რომელიც უნდა ნახო, სანამ ცოცხალი ხარ

***ნაწილი 3***

სტამბოლის ტურისტული ადგილების (ღირშესანიშნაობებს რომ ვეძახით) ჩამონათვალს ნებისმიერ ონლაინ სითიგაიდში ნახავთ (თუნდაც, აგერ ამ გვერდზე) შემდეგ კი, გემოვნებისა და ინტერსების ამბავია – ჩემთვის, რომის იმპერიის დიდი მოყვარულისთვის, შეიძლება, იმდროიდნდელი კენჭიც კარგი სანახავი იყოს, სხვამ კი არად ჩააგდოს, ამიტომ, მხოლოდ რამდენიმე პრაქტიკული რჩევა მაქვს:

მუზეუმები და მეჩეთები

• წინა დღით დაგეგმეთ მომდევნო დღე: სად წახვალთ, როგორ წახვალთ, როდის წახვალთ და რას ნახვთ – სტამბოლი უზარმაზარი ქალაქია და სანახავი – ძალიან ბევრი, ცოტა მეტი ორგანიზებულობა გაგიადვილებთ საქმეს. ტრანსპორტის სქემას ჩახედეთ, მისამართები ამოიწერეთ (ადრეც დავწერე და კიდევ გავიმეორებ – GPS-ოფლაინ რუკა მობილურში ან ტაბლეტში – მეტი რომ არ შეიძლება, ისე დაგეხმარებათ!).
• ისეთი მუზეუმები, როგორიცაა არქეოლოგიური ან თოფქაფეს სასახლე – უმდიდრესია. პირველს 4 საათის განმავლობაში ვათვალიერებდი, მეორეს – დაახლოებით 3 საათი. დღეს რომ დაგეგმავთ, ესეც გაითვალისწინეთ.
• სტამბოლის მუზეუმების დიდი ნაწილი ორშაბათობით დაკეტილია, ზოგიერთი – სხვა დღეებში, ზოგი 4 საათამდე მუშაობს, ზოგიც – უფრო გვიანობამდე – სანამ სასტუმროდან დაიძვრებით, გადაამოწმეთ.

Continue reading “ფოტოობიექტივში დანახული სტამბოლი”

მოგზაურის რვეული:
ქალაქი, რომელიც უნდა ნახო, სანამ ცოცხალი ხარ

***ნაწილი 2***

რომელუბნელი ხარ, ეფენდი?

ძველი ქალაქი სულთანაჰმეთი (Sultanahmet) – ჩვენებური რიყეა, აქაა აია სოფია (Hagia Sophia), სულთან აჰმედის ე.წ. ლურჯი მეჩეთი (Sultanahmet Camii – ჯამიი) და სულთან მეჰმედის თოფქაფეს სასახლე (Topkapı Sarayı). აქვეა კონსტანტინოპოლის მტკნარი წყლის საცავი – ბაზილიკა ცისტერნა (Yerebatan Sarnici/Basilica Cistern) და არქეოლოგიური მუზეუმი. სულ პირველად რომ ჩავედი სტამბოლში ძველი ქალაქი ადმინისტრაციულად ემინონიუს (Eminönü) რაიონს ეკუთვნოდა, მეორედ ჩასვლისას კი აღმოვაჩინე, რომ ემინონიუ ფაათის (Fatih) რაიონს “გადაუსანსლავს”. ახლა ფაათი სტამბოლის ისტორიული გულია – სწორედ აქაა განლაგებული რომისა და ოთომანის იმპერიის დროინდელ შენობათა დიდი ნაწილი. “ძველი ქალაქი” უბნებით: სულთანაჰმეთი, ემინონიუ, ბეიაზითი (Beyazit)… – ტურისტული მექაა. მე-18 საუკუნეში ეს კვარტალი მიწისძვრამ დააზარალა და მის ხელახლა ასაშენებლად ფრანგი არქიტექტორები მიიწვიეს. საერთოდ, პარიზის გავლენა სტამბოლზე დიდია, ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული მოწყობის მიმგვანებაც კი სცადეს.

ბეიოღლუ (Beyoğlu), იგივე – პერა ძველი ქალაქის შემდეგ, ალბათ, ყველაზე ცნობილი უბანია. აქაა ბოსფორის ყურე “ოქროს რქა” (Altın Boynuz/Golden Horn) სრუტეზე გადებული გალათას ხიდით (Galata Köprüsü/Galata Bridge). ქრისტეს (იგივე გალათას) კოშკიდან (Galata Kulesi) არაჩვეულებრივი ხედები იშლება ქალაქსა და ბოსფორის სრუტეზე. გალათას ხიდის სიახლოვეს მდებარეობს სირქეჯის (Sirkeci) სადგური, სადაც აღმოსავლეთის ექსპრესი ჩამოდგებოდა ხოლმე (კი, ზუსტად “ის” აღმოსავლეთის ექსპრესი).  აქაა პერა პალასი – სასტუმრო, სადაც აღმოსავლეთის ექსპრესის მგზავრები ჩერდებოდნენ, სადაც აგათა ქრისთიმ თავისი ცნობილი რომანი დაწერა და სადაც, სხვათა გვერდით, ალფრედ ჰიჩქოქსაც უცხოვრია. პერას მუზეუმი, რომელიც ქოჩების ოჯახის მფლობელობაშია (შენობა ძალიან ლამაზია, მაგრამ თავად მუზეუმში არ ვყოფილვარ). ბეიოღლუს ნაწილია მოდური თაქსიმი მაღაზიებით, კაფეებით, ღამის კლუბებით. თუ გალათასარაის სკოლამდე მიხვალთ და პატარა ქუჩა ჯეზაირზე (Cezayir Sokak) თავქვე დაეშვებით, ფრანგულ უბანში აღმოჩნდებით. სხვათა შორის, შარდენ-ერეკლეს ქუჩის ალი-კვალია. მაგრამ – უფრო პაწია. 🙂 აქვეა ორჰან ფამუქის მუზეუმიც. ვისაც მისი “უმანკოების მუზეუმი” გაქვთ, “უმანკოების მუზეუმის” ბილეთიც გქონიათ და ისღა დაგრჩენიათ – ეწვიოთ. თუ წიგნი არ გაქვთ და ბილეთის აღება გიწევთ – მთელი 25 ლირა უნდა გაიღოთ. თაქსიმში მდებარეობს ისთიქლალი (İstiklâl Caddesi) – სტამბოლის რუსთაველის პროსპექტი, ევროპული არქიტექტურით, კაფეებითა და ბუტიკებით.

Continue reading “ტრამვაის ფანჯრიდან დანახული სტამბოლი”

მოგზაურის რვეული: ქალაქი, რომელიც უნდა ნახო, სანამ ცოცხალი ხარ

გაფრთხილება ეს ძალიან ვრცელი (და ძალიან სუბიექტური) სითიგაიდი იქნება (რმდენიმე ნაწილად) და მათთვის დავწერე, ვინც სტამბოლში გამგზავრებას აპირებს, სხვები ამსიგრძე პოსტის კითხვით თავს ნუ შეიწუხებთ. შევეცადე, პოსტი უფრო ინფორმატიული და პრაქტიკულად გამოყენებადი ყოფილიყო, ამიტომ, თუკი ცუდად შეკმაზული გეჩვენა, შენთვის არ დამიწერია. 😉

***ნაწილი 1***

ყველა გზა კონსტანტინოპოლში მიდის…

…წლის ნებისმიერ დროს, თუმცა, საუკეთესო პერიოდი, იმჰო, სექტემბერ-ოქტომბერი და აპრილ-ივნისია. არც აუტანელი სიცხეებია და ამინდიც კარგია. გაზაფხულზე ყვავილები ყვავის და ქალაქში ტიტების ფესტივალი იმართება. ყველაზე იაფი (40-50 დოლარი) თბილისიდან სტამბოლში მიმავალი ავტობუსის ბილეთია, რომელსაც ისე უნდა ერიდოთ, როგორც ერთაოზი – ფაეტონს, თუ რატომ, აგერ ლიტერატორის მონათხრობიდან გაიგებთ. უფრო ძვირი დაგიჯდებათ, თუ მატარებლით ჩახვალთ ბათუმში, იქედან ეწვევით სარფს, ფეხით გადახვალთ საზღვარზე და გაყვებით ტაქსს ჰოფამდე (4 ადამიანი თუ მოგროვდებით ძვირი არ დაჯდება – 10 დოლარზე ნაკლები კაცზე), იქედან კი – სტამბოლის ავტობუსს (ეგეც კიდევ 50 დოლარი). ასე აცდებით “გურჯულ” სიტუაციებს ავტობუსში და რიგს საზღვარზე. შეგიძლიათ ბათუმიდან გადახვიდეთ ტრაბზონში, საიდანაც იაფი რეისების ცვენაა სტამბოლამდე (60 დოლარადაც კი შეიძლება ორი გზის შეკვეთა, ოღონდ, თუ თადარიგს დაიჭერთ და ადრიანად აიღებთ ბილეთს). მაგრამ რატომ უნდა იწვალოთ, როცა არსებობს პეგასუსის ავიახაზები? არც პეგასუსის თანამშრომელი ვარ, არც რეკლამაში მიხდიან ფულს, მაგრამ ამ ავიაკომპანიას მშვენიერი მომსახურება აქვს (ახლა უკვე ბათუმიდანაც დაფრინავს, თუმცა ეს “ბათუმიდან” პირობითია – ტრანსფერია ჰოფამდე ავტობუსით და იქედან უკვე – თვითმფრინავით) და მხოლოდ ერთი მინუსი – ჯანდაბაში ჯდება: თუ თურქიშის ათათურქის აეროპორტი ლამის ქალაქშია, პეგასუსის საბიჰა გიოქჩენის (Sabiha Gökçen) აეროპორტი ოფიციალურ უკანალშია, საიდანაც სტამბოლამდე საათზე მეტია საჭირო (საცობების გათვალისწინებით) და ტაქსი ძალიან ძვირი ჯდება (50 დოლარი), მაგრამ ეს ავიაკომპანია ნამდვილად კარგი სერვისითა და დაბალი (სხვებთან შედარებით) ფასებით გამოირჩევა, რაც ამ მცირე უსიამოვნებას სრულად ფარავს. ამასთან, აეროპორტიდან ქალაქში მიდის ე.წ. შატლი ჰავათაშ ბას (Havataş Bus), რომელიც სულ რაღაც 12 ლირა ღირს და თვითმფრინავის დაჯდომიდან 30 წუთში გადის. ერთს თუ ვერ მიასწარით, ნუ აღელდებით, სულ მალე მეორე გავა და ასე მთელი დღე-ღამის განმავლობაში. ის პირდაპირ თაქსიმამდე მიგიყვანთ – სტამბოლის რუსთაველამდე. IAS შატლი უფრო ძვირი დაგიჯდებათ (15 ევრო), სამაგიეროდ გაცილებით სწრაფია, სულთანაჰმეთამდეც მიდის, და, თუ სურვილი გაქვთ – სასტუმრომდეც. თან მძღოლი დაგხვდებათ აეროპორტის გამოსასვლელთან. Continue reading “სტამბოლი და სტამბოლს მიღმა”

შაბათის პოსტი

ყოფილმა სამხედრომ, ამჟამად კი ცხოველთა დამცველმა ჯიმ ჯაბლონმა (Jim Jablon) ერთი თვე გაატარა ლომებთან გალიაში ფლორიდის ველური ბუნების რეაბილიტაციის ცენტრისთვის თანხის შესაგროვებელი აქციის ფარგლებში.

თავდაპირველად ლომებს ადამიანის მათ ტერიტორიაზე შეჭრა არაფრად ეპიტნავათ, მაგრამ ჯაბლონის კეთილშობილური მიზნების შესახებ რომ შეიტყვეს, გულები მოულბათ.

ადამიანი და ლომები დამეგობრდნენ.

დამშვიდობებისას ლომებს კურცხალი ჩამოუგორდათ, მაგრამ უცბად მოილოკეს ენით – იმიტომ რომ ლომებს ტირილი არ ეკადრებათ.

Continue reading “ლომებთან გალიაში”