ჩილი და მაიმუნი ვირიშვილი

ჩილი ყველამ ვიცით. ის ჩილი არა, სადაც პინოჩეტია, აი ეს ჩილი

ზოგს გვიყვარს, ზოგს – არა, მაგრამ ყველამ ვიცით. მსოფლიოს ყველა წიწაკას შორის ყველაზე კარგად ცნობილი წიწაკაა. და – ყველაზე ცხარეც. მეგრელები, შეიძლება, არ დამეთანხმონ, მაგრამ დათვლილი და გაზომილია. წიწაკების სიცხარის შკალაზე (კი – ასეთიც არის) ამერიკული ჩილი ლიდერობს, რომლის სიცხარის ერთეული მილიონნახევარზე მეტია (შედარებისთვის, ჩვეულებრივი ცხარე წიწაკის სიცხარე, ისეთის, აჯიკაში რომ გამოდგება, 500-ია), მაგრამ ეს ამერიკელი ახალი ჯიშია. რეკორდს ადევნებული ფერმერების გამოყვანილი, ტრადიციულ, ძირძველ ჯიშებს შორის კი მექსიკური არა – ინდური ჩილი ლიდერობს, რომლის სიცხარე 1,3 მილიონი ერთეულით ფასდება.

ჩილის ყველაზე ცხარე ნაწილი თეთრი ფერის თხელი “დიაფრაგმაა”, სადაც ყველაზე დიდი რაოდენობით კაპსაიცინია – ნივთიერება, რომელიც ჩვენი გემოს რეცეპტორებს ცეცხლს უკიდებს. კაპსაიცინი წიწაკას თავდაცვისთვის სჭირდება – მრავალი საუკუნის წინ წიწაკამ გადაწყვიტა, რომ რომელიმე ძუძუმწოვრის კუჭში მონელებას, ერჩივნა კარგად დამწიფებულიყო და თესლები ირგვლივ მიმოეფანტა გასამრავლებლად, ამიტომ ის თეთრი, ცხარე მემბრანები დაიმატა. ფრინველები ცხარეს ვერ აღიქვამენ, არც კაპსაიცინი აშინებთ – წიწაკის ნაყოფს კენკავდნენ და თესლებს გარეთ გამოფრქვევის საშუალებას აძლევდნენ. ასე მრავლდებოდა ჩილი. ასე მოედო მთელ მსოფლიოს. მაგრამ გამოჩნდა თბილისურად რომ ვთქვათ მაიმუნი ვირიშვილი, მეცნიერულის ენით კი – ჰომო საპიენსი, რომელსაც პირის დათუთქვა ეამა და ის რაც თავდაცვად ჰქონდა, წიწაკას კულინარიული დიდების ფუძედ იქცა. არ მოიძებნება დედამიწაზე სამზარეულო, სადაც წიწაკას არ მოიხმარენ. და არამხოლოდ იმიტომ, რომ ადამიანი ასეთი მაზოხისტია. კაპსაიცინი არამარტო გვწვავს, ის დიდი რაოდენობით ადრენალინისა და ენდორფინების (ბედნიერების ჰორმონის) გამოყოფას იწვევს. მექსიკური კაპსაიცინის მიერ პროვოცირებული ენდორფინების რაოდენობა ბელგიური შოკოლადით ჩატკბარუნებისა და სექსის დროს გამოყოფილ ენდორფინებს უდრის – ასეთი პარადოქსული არსება ვართ ეს მაიმუნი ვირიშვილი. ადრენალინი კი, რომელიმე ექსტრემალური ატრაქციონისას უტოლდება. აი, ხიდიდან თუ გადაახტებით უფსკრულში, ფეხზე ბაგირგამობმული, მაგ ატრაქციონისას.

მაგრამ ამ ცხარემწარესიამოვნების გარდა, წიწაკა ჩილი ძალიან სასარგებლოცაა. ენდორფინებთან და ადრენალინთან ერთად კაპსაიცინი მეტაბოლიზმის საუკეთესო ჩამრთველია. ამას გარდა, სიცოცხლესაც ახანგრძლივებს – მე არ ვიგონებ, კვლევები ადასტურებს.

კაპსაიცინი სისხლის მიმოქცევას აუმჯობესებს და, ჰოი საოცრებავ, კუჭ-ნაწლავისთვისაც სასარგებლო ყოფილა, მიუხედავად იმისა, რომ ტრადიციულად სხვაგვარად ფიქრობდნენ. ბებიაჩემი მეუბნებოდა (ბიოლოგი იყო, სხვათა შორის) – ამდენ ცხარეს ნუ ჭამ, კუჭს დაიავადებო. თურმე, სხვაგვარად ყოფილა საქმე, მაგრამ, ღმერთმანი, ამერიკელების კვლევა-ძიება რად გვინდოდა, როცა “აქსაკალები” საქართველოში სად ცხოვრობენ? მართალია – აფხაზეთსა და სამეგრელოში.

ამიტომ – მიაწექით ჩილის.

და რამე კარგი მექსიკური რესტორანი გახსენით თბილისში, რა გახდა!

© Lord Vader. Stylish Blog. საავტორო უფლებები დაცულია. ნამუშევრის კოპირება, ციტირება და გამოქვეყნება დაშვებულია მხოლოდ ავტორისა და წყაროს (პოსტზე ლინკის) მითითებითა და ნებართვით. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 Unported License.

___

P.S.

რამდენიმე დღის წინ მექსიკურ რესტორანს ვეძებდი თბილისში. ვერ მივაგენი. ყოველ შემთხვევაში, გუგლმა ვერ მიაგნო და მეგობრებმაც არ იცოდნენ, ვისაც ვკითხე. ჩილი მინდოდა. წიწაკა არა – კერძი. ჩილი კონ კარნე. მექსიკური სამზარეულოს ძალიან მარტივი, იაფი და გემრიელი კერძი. და ძალიან პოპულარული.

“სანტა ფეს” ადგილას რაც გახსნეს, ვერაფერმა იმუშავა და დაიხურა მალევ. ისევ “სანტა ფე” ყოფილიყო, ჯობდა, რას ერჩოდნენ?

P.P.S.

“ფაბრიკა” არ მითხრათ – ვიცი. რასაც ამზადებენ, გემრიელია ყველაფერი, ღიმილიანი მომსახურებაა და კარგი ადგილია ძალიან. მაგრამ მიქსია მაინც. მთლად მექსიკური კაფე არაა.

P.P.P.S.

ჰო, მართლა – მაიმუნო ვირიშვილო გერმანულად როგორაა?