სამი მუჭა ექსტაზისთვის

სამყარო ჩემს გაკიცხვას არ ლამობდა. სამყაროს არაფრად ვანაღვლებდი.
ირვინ უელში. “ექსტაზი”

NB!: პოსტი შეიცავს სფოილერს და არ შეიცავს არანორმატიულ ლექსიკას.

როდესაც ჰალგიმურ ჰელგასონზე დავწერე, იმ დროიდან შემომენახა პოსტის იდეა ირვინ უელშზეც (Irvine Welsh). უელში შოტლანდიელი მწერალია და, როგორც მიიჩნევენ, სწორედ მისმა შემოქმედებამ მოახდინა გავლენა ჰალგიმურის “101, რეიკიავიკზე”. ჩემი გემოვნებით, ჰალგიმური სჯობს, თუმცა, უელშის დიდებამდე ჯერ ბევრი უკლია. ირვინ უელში საკულტო ფიგურად იქცა და ნამდვილი თრენდსეთერია, გზის გამკვალავი არაერთი კონტრკულტურული პოსტმოდერნისტისთვის.

ფეხბურთის, ალკოჰოლისა და ნარკოტიკის ფანები – ესენი არიან უელშის ნაწარმოების გმირები. ასეთი იყო თავად უელშიც. ახლა, როგორც თავად ამბობს, ნარკოტიკებს აღარ ეკარება, თუმცა, თემა რომ იცის, კი ჩანს. 🙂

სტილისტურად განსხვავებული წიგნები აქვს. მოდი, ოთხს მიმოვიხილავ მოკლედ და თავად გადაწყვეტთ, სათქვენოა თუ – არა.

წერა მისტიკური პროცესია. ყოველი წიგნი, რაც დავწერე, განსხვავებულადაა დაწერილი. ჩემთვის არ არსებობს განსაზღვრული დრო, წესი… ვერ ვიტყოდი, რომ ყოველ ჯერზე ახლიდან ვიგონებ წერის პროცესს, მაგრამ თითქმის ასეა. მიყვარს ის თავისუფლება, ცარიელი ფურცელი რომ მანიჭებს.
ირვინ უელში. საუბარი ალან ბლექთან,  3AM Magazine, თებერვალი, 2004

“წებო” (Glue) პირადად მე ყველაზე ძალიან მომეწონა. რომანი (ფრიად სქელტანიანი, მინდა გაგაფრთხილოთ) ოთხ მეგობარზეა. თერენს ლოუსონი მათგან ყველაზე ფლიდი და გაიძვერაა. არც ფული აქვს, არც გარეგნობით გამოირჩევა, მაგრამ ისეთი ენაწყლიანია, რომ ქალებს აგიჟებს და 2-3-ს ხსნის ერთდროულად. ბილი ბირელი ყველაზე ჭკუადამჯდარია და მიზანმიმართული, ამიტომაც შეარქვეს “ბიზნესა”. მეტსახელს გაამართლებს და გამდიდრდება. ენდრიუ გელოუეი ყველაზე უიღბლოა. სხვისი ჩადენილი დანაშაულის გამო გაკოჭეს და ციხეში ამოყო თავი. პირველივე გოგო, ვისთანაც სექსი ჰქონდა, დაფეხმძიმდა და დაქორწინება მოუწია. პირველივე შპრიცი, რომლითაც ვენებში შეიშხაპუნა, დაბინძურებული აღმოჩნდა და შიდსი აიკიდა. ქარლ იუართი ყველაზე გემოვნებიანია. ყოველთვის იცის რა არის მოდაში და რა იქნება მოდაში ხვალ, ამიტომაც სახელგანთქმული დიჯეი გახდება. წიგნი პირველ პირშია დაწერილი, მაგრამ მთხრობელები ერთმანეთს ენაცვლებიან. ხან ერთი მეგობარი ჰყვება ამბავს, ხან – მეორე და ა.შ. რომანი რეალისტურია. სიუჟეტი მწყობრად ვითარდება (მიუხედავად იმისა, რომ უელში იყენებს პოსტმოდერნისტულ რამე-რუმეებს, არის ფლეშბექები, დროისა და თემის ცვლა) იოლი საკითხავია. ამას იმიტომ ვუსვამ ხაზს, რომ მეორე ნაწარმოები, რომელზედაც ახლა დავწერ, განსხვავებულია.

მე უბრალოდ ამბებს ვყვები.
ირვინ უელში. საუბარი ბრიონი გორდონთან, “ტელეგრაფი”, 23 იანვარი, 2009

“წერო მარაბუს ღამეული კოშმარები” (Marabou Stork Nightmares) ორ პარალელურ სამყაროში ვითარდება. ერთში როი სთრენგი რეანიმაციაში კომაში წევს და მის გადასარჩენად ექიმები იბრძვიან. მეორეში როი სთრენგი მონადირეა, რომელიც აფრიკაში ფრინველ მარაბუს დასდევს. მარაბუ ბოროტი მტაცებელია და უწყინარ ფლამინგოებს ანადგურებს. ამ ფონზე სთრენგს ახსენდება ყველა ის მოძალადე, ვისთანაც შეხვედრა მოუწია… როგორც ხვდებით, რეალური ამბები წიგნში ჰალუცინაციებთანაა გადახლართული და ერთის მეორისგან გარჩევა ჭირს. დასასრულ, რაც სრულიადაც არაა გასაკვირი, ორი რეალობა ერწყმის და ნათელი ხდება, თუ ვინაა მარაბუ, ვინაა ფლამინგო და რითი უნდა დამთავრდეს ეს ყველაფერი…

“შეფ-მზარეულთა ბუდუარული საიდუმლოებები” (The Bedroom Secrets of the Master Chefs) “დორიან გრეის პორტრეტის” ერთგვარი ალუზიაა. ნაწარმოებს ორი მთავარი პერსონაჟი ჰყავს – ორი სანიტარული ექიმი: ერთი ფეხბურთის ფანატი, კოკაინის მოყვარული და ჩხუბისთავი დენი სქინერია, მეორე – ჯანსაღი საკვების, ბადმინტონისა და კომპიუტერული თამაშების მოყვარული ბრაიან ქიბი. ესოდენ განსხვავებულები ერთმანეთს ვერ იტანენ და ვერ ხვდებიან, რომ ერთ სულ და ერთ ხორც არიან. ქიბი მთელი ღამე სვამს – სქინერს კი დილით ნაბახუსევზე თავი უსკდება, სქინერი ჩხუბობს, ქიბის კი თვალი აქვს ჩალურჯებული… ამ საკვირველ ფენომენს უელში რომანის ბოლოს “ლოგიკურ” ახსნას უძებნის… კარგი ნაწარმოებია, თუმცა, დასასრული დროზე ადრე გამოვიცანი.

ერთხელაც იქნება და წაიკითხავ წიგნს, რომელზედაც ასე იტყვი, რა ჯანდაბაა! ამის დედაც! მე ხომ უკეთესად დავწერ!
ირვინ უელში. საუბარი გარეთ ფაბერთან, ChuckPalaniuk.net, 31 იანვარი, 2008

“ექსტაზი: ქიმიური სიყვარულის სამი ისტორია” (Ecstasy: Three Tales of Chemical Romance), როგორც ხვდებით სამი განსხვავებული და იმავდროულად მსგავსი ამბისაგან შედგება. ახლადდაქორწინებული არისტოკრატი, რომელსაც ცოლთან სექსს ცხვართან სექსი ურჩევნია, მწერალი ქალი, რომელიც მოღალატე ქმარზე შურის ძიებას გეგმავს, ლესბოსი მედდების სასიყვარულო სამკუთხედი, ცნობილი ტელეწამყვანი, რომელიც ნეკროფილიას შეუპყრია და ღამ-ღამობით მორგს სტუმრობს, ახალგაზრდა გოგონა, რომელიც ექსპერიმენტული პრეპარატით მკურნალობის გამო დასახიჩრდა და ახლა მისი მეგობრის დახმარებით ფარმაცევტზე სურს იძიოს შური, რესპექტაბელური წყვილი, რომელთა შორისაც ვნება კარგა ხანია მინავლებულია – ქალი ერთ უმუშევარ, ყალთაბანდ ნარკომანს გადაეყრება და უეცრად საკუთარ თავს ხელახლა პოულობს (ეს მოთხრობა ეკრანიზირებულია)… ის, რაც ყველა ამ გმირს აერთიანებს, ისევე როგორც ირვინ უელშის ყველა სხვა გმირს, არის ნარკოტიკი. მეტადრე კი – ექსტაზი, რომლის მომხმარებელიც იყო მწერალი მისი ცხოვრების განვლილ წელთა ნახევარზე მეტი. სხვა მთავარი თემა, რაც უელშის წიგნებს მიუყვება… მიუყვება კიარადა, მისი წიგნების პერსონაჟია – მუსიკაა (აქაც სრულიად აშკარაა პარალელი ჰალგერსონის “რეიკიავიკთან”). კიდევ ფეხბურთი. შოტლანდიის სიყვარული. ინგლისელების არსიყვარული. და შავი იუმორის გამამხნევებელი შხაპი.

თუკი წერისას რაღაცის გერიდება და წვალობ, ეს ნაწარმოებსაც დაეტყობა. თავადაც უნდა იღებდე წერისგან სიამოვნებას.
ირვინ უელში. საუბარი ალან ბლექთან,  3AM Magazine, თებერვალი, 2004

როგორც ბერჯესის “დასაქოქ ფორთოხალში”, უელშის ტექსტებისთვის უმნიშვნელოვანესია მისი ენობრივი და სტილისტური თავისებურებების გადმოცემა.  შოტლანდიურ დიალექტზე წერს და უხვად იყენებს სლენგს. არ ვიცი, რამდენად მოახერხეს უელშის შენარჩუნება რუსმა მთარგმნელებმა. ეს მხოლოდ მშობლიურ ენაზე შეგიძლია, იგრძნო – ქართული თარგმანები კი, თუ არ ვცდები, (ჯერ) არ არსებობს.

დაბოლოს, უელშს აქვს ერთი იოლად წასაკითხი და მცირეფორმატიანი მოთხრობა “ყველაზე მაგარი საღამო” (The State of the Party), სადაც მცირე დოზით ყველა ის თემა გვხვდება, რაც მწერლის ვრცელ რომანებში. თუკი ამ პოსტის წაკითხვისას (მეტი არაა ჩემი მტერი და) ვინმე ირვინ უელშით დაინტერესდით, გირჩევთ, ამით დაიწყოთ.

© Lord Vader. Stylish Blog. საავტორო უფლებები დაცულია. ნამუშევრის კოპირება, ციტირება და გამოქვეყნება დაშვებულია მხოლოდ ავტორისა და წყაროს (პოსტზე ლინკის) მითითებითა და ნებართვით. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.

___

ირვინ უელშის წიგნები ი-რიდინგზე (რუსულად)

ექსტაზი (მესამე ნოველა) – ფილმი