ესპადრილები კასტანიეთა მხარედან

– ასეთი ფეხსაცმელი თუ გაქვთ, ოღონდ – ქუსლიანი?

– ამ ფეხსაცმელს ქუსლი არ სჭირდება.

– მე კი მჭირდება! გაუკეთეთ ქუსლი და მთელ პარტიას შევიძენ.

ქალი განცვიფრებული მისჩერებოდა. ის. მისი მამა. მისი ბაბუა ყველანი ესპადრილების წარმოებით იყვნენ დაკავებულნი და ასეთი ახირებული კლიენტი ჯერ არ ენახათ. მაგრამ ერთ დროს წარმატებული ბიზნესი სულს ღაფავდა, კომპანია გაკოტრების პირას იყო, სტუმარი კი მთელი პარტიის ყიდვას ჰპირდებოდა და არც ფულს უჭერდა ხელს, ჰოდა, რა გაეწყობოდა – ბაბუის სულს პატიება სთხოვა და ქუსლიანი ესპადრილების კერვა დაიწყო. ეს ამბავი გასული საუკუნის 60-იანების მიწურულს მოხდა. ქალს იზაბელ კასტანიე ერქვა, ახირებული კლიენტის სახელი კი ივ სენ ლორანი იყო.

შემდეგ რა მოხდა, იოლად მიხვდებით – ივ სენ ლორანმა ისევე გააპოდიუმა ესპადრილები, როგორც ქელვინ ქლაინმა – ჯინსები და მაღალი მოდის ნაწილად აქცია.

კასტანიების (Castaner) ოჯახმა ესპადრილების (Espadrille) კერვა ჯერ კიდევ მე-18 საუკუნეში დაიწყო, როდესაც რაფაელ კასტანიემ 1776 წელს პატარა საოჯახო არტელი შექმნა. ეს მჩატე, იოლად მოსახმარი, გრილი და, რაც მთავარია, იაფი ფეხსაცმელი ღარიბ მოსახლეობას შორის დიდი პოპულარობით სარგებლობდა. შემდგომ სამხედრო უწყებამაც მიაქცია ყურადღება და კასტანიებმა ჯარისკაცებისთვის დაიწყეს ესპადრილების კერვა ხელისუფლება კომუნარებმა რომ იგდეს ხელთ, საწარმოს ნაციონალიზაცია მოახდინეს. მოგვიანებით ოჯახმა წართმეული ქონება დაიბრუნა და Castaner დღესაც საოჯახო ბიზნესად რჩება. ესპადრილების ოქროს ხანა 40-იანებში დაიწყო, როდესაც მსახიობი, მოდელი და 40-იანების სექს-სიმბოლო ლორენ ბექოლი ფილმ Key Largo-ში გამოჩნდა გრძელზონარებიანი ესპადრილებით. ბუმმა 15-ოდ წელი გასტანა, შემდეგ მოთხოვნამ ვარდნა იწყო და სწორედ ამ დროს, კომპანიისთვის ძელბედობის ჟამს, ამ ფეხსაცმლით ივ სენ ლორანი დაინტერესდა…

• სინდისი არ მომცემს უფლებას არ ვთქვა, რომ ლორენ ბექოლი მისი საფირმო სუსხიანი გამოხედვით ყველა დროის ერთ-ერთი ულამაზესი ქალია. ესპადრილებშიც და მათ გარეშეც. 🙂

ესპანელები, ფრანგები და კატალონიელები ესპადრილების გამოგონებას დღემდე ეცილებიან ერთმანეთს. თუმცა, პირველობა, მაინც, ბასკებს ეკუთვნით. ჯუტის ძირი, ტილოს ან ბამბის ზედა – სულ ესაა. ამაზე უბრალო ფეხსაცმელი არ არსებობს – ყველაფერი გენიალური ხომ ძალიან მარტივია. შეიძლება, ზონარით იკვრებოდეს. შესაძლოა, ძირი რეზინისაც იყოს (თუმცა ეს უკვე მე-20 საუკუნის ერესია). 🙂 იდეალურია შორტებთან, ტილოს შარვალთან. ფრანგულენოვან კანადაში ესპადრილებით მოჯოგინგე (დილაობით მორბენალ) ხალხსაც გადაეყრებით. იცვამენ შიშველ ფეხზე, უფრო იშვიათად – ყელგადაჭრილ (უყელო, მოკლეყელიან) წინდებზე. სწორედ ასე იქცეოდა JFK, მას კი ჩაცმის სტილი და გემოვნება ნამდვილად არ დაეწუნებოდა. თუმცა, სალვადორ დალი ესპადრილებს წინდებზე ამოიცვამდა ხოლმე. მას კი ეპატაჟსა და თავის მოგიჟიანებას ვერ დაასწრებდი.

***

ბარემ, სიტყვამ მოიტანა და, ხშირად ამბობენ, ვისი რა საქმეა ასე ჩავიცვამ თუ ისეო. მოდა დიქტატურაა და მეტი არაფერიო… დრეს-კოდში არაერთი პოსტი მომიგროვდა ამ “დიქტატორზე”. არვინ დაგვამტვრევს ფეხებს, თუკი ესპადრილებს წინდებზე ჩავიცვამთ. თუ ფეხსაცმლისა და ქამრის ფერს ერთმანეთს არ შევუხამებთ. თუ ორბორტიან პიჯაკზე წვრილ ჰალსტუხს გავიკეთებთ და პერანგის საყელოს კი ფარფლებივით გადმოვფენთ სვიტერის ყელიდან გარეთ… არც იმაზე დაგვამტვრევს ვინმე ხელებს, თუ დანას მარცხენა ხელით მოვიმარჯვებთ და ჩანგალს – მარჯვენით. სუფრიდან არვინ აგვაგდებს, ვისკის თუ ლუდის კათხით დალევთ და კონიაკს კი შამპანურის ბოკალით. თუ ქალს გზას არ დავუთმობთ და რესტორანში პირველი შევიჭრებით, არვინ გამოგვაგდებს პანღურით… ეს ყველა წესიც ვიღაცის მოგონილია და, ეგებ, ძალადობაც იყოს თავისუფალ ნებაზე. 🙂 მაგრამ ჩაცმის კულტურაც თავის წესებიანა კულტურაა და ცივილიზაციის ნაწილი. ესაა და ეს. სხვათა შორის, მცოდნე კაცის მოფიქრებული წესი, ზოგჯერ, სასარგებლოა – ჰილარი ქლინთონი ოსკარ დე ლა რენტას “დიქტატურას” რომ არ დამორჩილებოდა და არ დაეთმო შავი ფერის ტანსაცმლის მოჭარბებული სიყვარული, ნიუიორქელები სენატორად არ აირჩევდნენ. 🙂

Lord Vader. Stylish Blog. საავტორო უფლებები დაცულია. ნამუშევრის კოპირება, ციტირება და გამოქვეყნება დაშვებულია მხოლოდ ავტორისა და წყაროს (პოსტზე ლინკის) მითითებითა და ნებართვით. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.

___