შფოთიანი 90-იანები

90-იანები ყველას კარგად კიარადა ცუდად გვახსოვს. თავიდან, თითქოს, ყველაფერი მშვენივრად დაიწყო – “პერესტროიკა”, ცენზურის გაუქმება, პოლიტპატიმრების ციხეებიდან გამოშვება… იყო 9 აპრილის ტრაგედია, მაგრამ იყო სსრკ-ს დაშლაც… მერე კი – შინაომი, გადატრიალება-გადმოტრიალება, დამწვარი და ჩაბნელებული თბილისი…

სანამ ჩვენ ასეთ ამბებში ვიყავით, ხალხი ფილმებს იღებდა.

90-იანების კინოდასაწყისი განგსტერული იყო – 1990 წელს მართინ სქორსეზემ გადაიღო “კარგი ბიჭები” (Goodfellas) – რობერთ დე ნირო, ჯო ფეში და რეი ლიოთა.

ამავე წელს უორენ ბეითიმ ეკრანზე გადაიტანა კომიქსი “დიქ თრეისი” (Dick Tracy) – და ჰოლივუდის უდიდეს ვარსკვლავებს მოუყარა თავი – ალ ფაჩინოს, დასთინ ჰოფმანს, ქეითი ბეითსს. ფილმში, ცხადია, თავადაც თამაშობს და ამ ყველას ფონზე სრულიადაც არ იკარგება მადონა, მაგრამ განსაკუთრებულ აღფრთოვანებას მაინც მხატვრის ნამუშევარი იწვევს. რეჟისორმა ქრის ქალამბუსმა კი საუკეთესო საშობაო კომედია გადაიღო –  “მარტო სახლში” (Home Alone) დარჩენილი მაქალეი ქალქინი ჯო ფეშისა და დენიელ სთერნის წინააღმდეგ.

1991 წელი და რთული არჩევანი… უპირატესობას მაინც ჯონათან დემის “კრავთა დუმილს” (The Silence of the Lambs) მივანიჭებ – ენთონი ჰოფქინსისა და ჯოდი ფოსთერის ბრწყინვალე დუეტის (და დუელის) გამო, თუმცა, ამ წელს ვიხილეთ ასევე ჯეიმს ქემერონის ტექნიკური თვალსაზრისით უზადოდ შესრულებული და განსაცვიფრებელი სპეცეფექტებით გაჯერებული “ტერმინატორი –2: განკითხვის დღე” (Terminator 2: Judgment Day) და უილიამ გრეჰემის დიდი ვერაფერი ფილმი “ცისფერ ლაგუნაში დაბრუნება” (Return to the Blue Lagoon). დიდი ვერაფერიო დავწერე, მაგრამ ეს მილა იოვოვიჩის, შეიძლება ითქვას, კინოდებიუტია და თუკი ფიქრობთ, რომ უმნიშვნელო ამბავია, შეგიძლიათ ამ პოსტის კითხვას თავი ანებოთ.

1992 წელს ეკრანებზე გამოვიდა პაულ ვერჰუვენის “ძირითადი ინსტიქტი” (Basic Instict) და შერონ სთოუნმა ყველას დაუმტკიცა, რომ ფეხიფეხგადადებულმაც შეიძლება დიდ წარამტებას მიაღწიო. თუმცა, ადრეც დავწერე – ფეხებსაც გააჩნია-მეთქი. 🙂

Vodpod videos no longer available.

ამ წელსაა გადაღებული რობ რაინერის “რამდენიმე კარგი კაცი” (A Few Good Men) თომ ქრუზით, დემი მურითა და შეუდარებელი ჯექ ნიქოლსონით მთავარ როლებში, ფრენსის ფორდ ქოფოლამ კი “ბრემ სთოუქერის დრაკულას” (Bram Stoker’s Dracula) კიდევ ერთი და სრულიად განსხვავებული ინტერპრეტაცია შემოგვთავაზა გერი ოლდმანის, ენთონი ჰოფქინსის, უინონა რაიდერისა და ქეიანუ რივზის მონაწილეობით.

1993 წელს სთივენ სფილბერგმა დინოზავრები გააცოცხლა ფილმში “იურიული პერიოდის პარკი” (Jurassic Park). მთავარ როლებს ასრულებენ სემ ნილი, ჯეფ გოლდბლუმი, რიჩარდ ათენბორო და ფილმში სემიუელ ლ. ჯექსონიც მონაწილეობს.

ამავე წელს ენდრიუ დევისმა “ლტოლვილი” (The Fugitive) გადაიღო, სადაც თომი ლი ჯონსი ციხიდან გაქცეული ჰარისონ ფორდის შეპყრობას ცდილობს, რენი ჰარლინის “მთასვლელში” (Cliffhanger) კი მაფიოზები და FBI-ს კორუმპირებული აგენტები ჯონ ლითგოუს მეთაურობით სილვესთერ სთალონეს დასდევენ დათოვლილ ჭიუხებზე.

1994 წლის ფილმებიდან არც ერთი მომწონებია ისე, როგორც ჩაქ რასელის კომედია “ნიღაბი” (The Mask) – შეუდარებელი ჯიმ ქერი, მშვენიერი ქემერონ დიასი, გენიალური ჯექ-რასელ-ტერიერის ჯიშის ძაღლი, სახელად მაქსი, შესანიშნავი მუსიკა და განსაცვიფრებელი სპეცეფექტები.

ამ წლის აღსანიშნ ფილმებს შორისაა ქვენთინ თარანთინოს “მაკულატურა” (Pulp Fiction), თუნდაც სემიუელ ლ. ჯექსონისა და ჯონ თრავოლთას შესანიშნავი თამაშის გამო, თუმცა არც ბრიუს უილისი, თიმ როთი, ქრისთოფერ უოქენი, ჰარვეი ქეითელი და მშვენიერი უმა თურმანი უნდა დაგვავიწყდეს და ოლივერ სთოუნის უდავოდ გამორჩეული “მკვლელებად დაბადებულნი” (Natural Born Killers) ვუდი ჰარელსონის, ჯულიეთ ლუისის და რობერთ დაუნი უმცროსის მონაწილეობით.

1995 წელს თერი გილიამმა გადაიღო “12 მაიმუნი” (12 Monkeys) – არანორმალურად მაგარი ფანტასტიკა ბრიუს უილისით, ბრედ ფითითა და მედლინ სთოუთი.

მართინ სქორსეზემ კარგ ბიჭებს, რობერთ დე ნიროსა და ჯო ფეშის ცუდი გოგო შერონ სთოუნიც მიუმატა და გამოვიდა “კაზინო” (Casino), Pixar-მა და Walt Disney Animation Studios-მა კი დაასრულეს მუშაობა ანიმაციაზე “სათამაშოების ისტორია” (Toy Story) – ეს მათი პირველი ერთობლივი ნამუშევარი იყო, ჯონ ლასეთერმა გადაიღო და სრულიად განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს ანიმაციისა და სინემატოგრაფის ისტორიაში (ანიმაციაზე ცალკე პოსტიც მაქვს დაწერილი). პერსონაჟები გაახმოვანა ჰოლივუდურმა ანსამბლმა თომ ჰენქსისა და თიმ ალენის თამადობით.

1996 წელს უილ სმითმა უცხოპლანეტელებს კუდით ქვა ასროლინა ფილმში “დამოუკიდებლობის დღე” (Independence Day) ამ კეთილშობილ საქმეში მას ჯეფ გოლდბლუმი და ბილ ფულმენი დაეხმარნენ.

თომ ქრუზმა, ამასობაში, წარმატებით გაართვა თავი “შეუსრულებელ მისიას” (Mission: Impossible) მელ გიბსონმა კი გამტაცებლებისგან შვილი გამოიხსნა ფილმში “გამოსასყიდი” (Ransom). “მისია” ბრაიან დე ფალმას გადაღებულია და ქრუზთან ერთად იქ ჯონ ვოითი, ჟან რენო, ქრისთინ სქოთ თომასი და მშვენიერი ემანუელ ბეარი მონაწილეობენ. განსაკუთრებული აღნიშნვის ღირსია ლალო შიფრინის მუსიკა. “გამოსასყიდი” რონ ჰოუარდმა გადაიღო. გიბსონი ნამდვილად ძალიან კარგად თამაშობს, მაგრამ გამორჩეულია გერი სინისი. ფილმში რენე რუსოსაც იხილავთ.

1997 წელს სამყაროს გადარჩენის მისია უილ სმითისგან ბრუისს უილისმა და მილა იოვოვიჩმა გადაიბარეს. ლიუკ ბესონის შესანიშნავ კინოფანტასტიკაში “მეხუთე ელემენტი” (The Fifth Element) მათ ხელს უშლის გერი ოლდმენი და ყველგან ფეხებში ედებათ ქრის თაქერი, ერიკ სერას მუსიკა კი  უბრალოდ შეუდარებელია.

ამავე წელს ბარი ზონენფელდმა გადაიღო ფანტასტიკური კინოკომედია “მამაკაცები შავებში” (Men in Black), სადაც უილ სმითისა და თომი ლი ჯონსის შესანიშნავი დუეტი შედგა, ვოლფგანგ პეტერსენმა კი (ან, როგორც ჰოლივუდი უწოდებს – ფეთერსენმა) ლევან უჩანეიშვილს ჰარისონ ფორდის თმები გააწეწინა ფილმში “პრეზიდენტის თვითმფრინავი” (Air Force One). გერი ოლდმენიც, როგორც ყოველთვის, შესანიშნავად თამაშობს.

1998-ში, თითქოს, ბევრი გახმაურებული ფილმი გამოვიდა ეკრანებზე, მაგრამ ჩემი მოსაწონი – ცოტა. წელი  ძმებმა ქოენებმა იხსნეს მათებურ საფირმო სტილში გადაღებული კომედიით “დიდი ლებოვსკი” (The Big Lebowski) ჯეფ ბრიჯესით მთავარ როლში. როგორც ყოველთვის, სთივ ბუშემისა და ჯონ თურთუროს თამაშიც ერთ რამედა ღირს.

ამ წელს ეკრანებზე გამოვიდა სთივენ ნორინგთონის “ბლეიდი” (Blade) უესლი სნაიფსის, სთივენ დორფისა და ქრის ქრისთოფერსონის მონაწილეობით, ენდრიუ დევისის “იდეალურ მკვლელობაში” (A Perfect Murder) კი მაიქლ დაგლასმა ვიგო მორტენსენის ხელით გუინეთ ფელთროუს მოკვლა განიზრახა, მისდა სამწუხაროდ, დეივიდ სუშეს ეს ამბავი არ გამოპარვია – ბოლო-ბოლო პუარო აქვს კაცს ნათამაშები.

და კინო-90-იანები დასრულდა ისე, რომ უკეთესს ვერ ინატრებ – 1999 წელს ძმებმა ვაჩოვსკებმა გადაიღეს “მატრიცა” (The Matrix) გენიალური კიბერ-პანკი, ბრწყინვალე სცენარითა (ეგეც ვაჩოვსკების დაწერილია) და შესანიშნავი სპეცეფექტებით. ნოკიას ტელეფონებით შეაიარღებული ქეიანუ რივზი, ლოურენს ფიშბორნი, ქერი-ენნ მოსი, ჯო ფანთოლიანო შეუდარებელი ჰიუგო უივინგის – აგენტ სმითის წინააღმდეგ.

ამ წლის ფილმებიდან აღსანიშნავია ჯორჯ ლუქასის “ვარსკვლავური ომები ეპიზოდი I: მოჩვენებითი მუქარა” (Star Wars Episode I: The Phantom Menace) – აქ იმდენი ცნობილი მსახიობია, არ ჩამოვთვლი, თან ვარსკვლავური ომების ყველა ფილმზე ცალ-ცალკე პოსტიც მაქვს დაწერილი და სთენლი ქუბრიქის “ფართოდ დახუჭული თვალები” (Eyes Wide Shut), სადაც მთავარ როლებს თომ ქრუზი და ნიქოლ ქიდმანი ასრულებენ და ფილმის მუსიკა კი ცალკე აღსანიშნია – ის ჯოსლინ ფუქს ეკუთვნის (და კიდევ მეუბნებიან, გვარ-სახელებს როგორც ორიგინალში გამოითქმის, ისე რატომ წერო – აბა, პუკი უნდა ვუწოდო მანდილოსანს???) 🙂

© Lord Vader. Stylish Blog. საავტორო უფლებები დაცულია. ნამუშევრის კოპირება, ციტირება და გამოქვეყნება დაშვებულია მხოლოდ ავტორისა და წყაროს (პოსტზე ლინკის) მითითებითა და ნებართვით. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.

___

ქრონოლოგია:

შორეული 60-იანები

გამორჩეული 70-იანები

ოჰ, ეს 80-იანები