აზრთმპყრობელი

ოდინდელ თბილისს ერთი ტრადიცია ჰქონდა – ადამიანები გასართობი წარმოდგენის სანახავად მიდიოდნენ ცირკში და არა იაფფასიანი მეძავებისთვის. მახსოვს ეგ დრო. ვინც ჩემზე უმცროსია, შეიძლება, არც ახსოვდეს. 🙂 ცირკში ბავშვებს, როგორც წესი, განსაკუთრებით კლოუნები მოსწონდათ ხოლმე, თუმცა მე “ფოკუსნიკების” გამოსვლა მიტაცებდა… კლოუნების რეპრიზებიც, რა თქმა უნდა, მითუფრო რომ მოსკოვის ცირკის ორი უდიდესი კლოუნის შოუ მაქვს ნანახი ლაივში, მაგრამ ილუზიონისტები მაინც განსაკუთრებული ხალხი იყო. მათ ჩემი განცვიფრება შეეძლოთ.

ასეთია მელერიქი – უდიდესი მაგი. ილუზიონისტი. მანიპულატორი. ვინც გასაოცარ წარმოდგენას გვთავაზობს. ვინც რეალობას ცვლის. არ ენდოთ საკუთარ თვალებს. არ ენდოთ საკუთარ ყურებს. არ ენდოთ საკუთარ ხელებს. ყველაფერი, რასაც ხედავთ, გესმით ან ეხებით – მელერიქის მიერ შექმნილი მისტიფიკაციაა. მაგრამ ნუ იჩქარებთ, შემოჰკრათ ტაში და შესძახოთ “ბრავო!” – მელერიქი სადისტი და მკვლელია. მისი ყოველი წარმოდგენა მსხვერპლით სრულდება, რის შემდეგაც ილუზიონისტი სცენიდან ქრება. ქრება, რომ სულ ცოტა ხანში სხვაგან გამოჩნდეს და ახლა იქ გამართოს თავისი განსაცვიფრებელი, მაგრამ სისხლიანი შოუ.

მელერიქი, რომლისთვისაც არ არსებობს გაუხსნელი კლიტე და კარი, რომელიც იმორჩილებს ცხოველებს, რომელიც მართავს ცეცხლის სტიქიას, რომელსაც ათასი სახე აქვს და არსად ტოვებს კვალს, ექსპერტ-კრიმინალისტმა ლინქოლნ რაიამმა უნდა შეაჩეროს. ლინქოლნ რაიამი ინვალიდია, ან, როგორც დღეს ვამბობთ ხოლმე, შეზღუდული შესაძლებლობების ადამიანი. საწოლსაა მიჯაჭვული და ვერ მოძრაობს, მაგრამ კრიმინალისტიკის ღმერთია და გონებაც არაჩვეულებრივად უჭრის.

ეს ისტორია ამერიკელმა მწერალმა ჯეფრი დივერმა (Jeffery Deaver) მოიგონა. “გაუჩინარებული კაცი” (The Vanished Man) ჰქვია. დივერზე ცოტა გული კი მომივიდა – ერთ-ერთ პერსონაჟზე ასე ამბობს – ის ჯორჯიიდანაა, შტატ ჯორჯიიდან კი არა, რუსეთში როა იმ ჯორჯიიდანო, 😦 მაგრამ ნაწარმოები იმდენად მომეწონა, რომ მაინც გადავწყვიტე, გამეპოსტა. ლინქოლნ რაიამზე დივერს სულ 9 წიგნი აქვს დაწერილი. აქედან 8 მაქვს “ქინდლში” და ჯერ 6 წავიკითხე – “გაუჩინარებული კაცი” რიგით მეხუთეა და, ჯერ-ჯერობით, ყველაზე მეტად მომეწონა. დივერი იმითაა ცნობილი, რომ მისი ისტორიები ჩინურ ზარდახშას ჰგავს (ან – რუსულ მატრიოშკას) – ხსნი ერთ ყუთს და შიგნით მეორეა. იმასაც ხსნი და კიდევ მესამე გხვდება. სანამ ბოლო ყუთს არ აღმოაჩენ – ვერც იმას გაიგებ, შიგ რა იმალება. სანამ ჯეფრი დივერის მიერ დაწერილი წიგნის ბოლო აბზაცამდე არ მიხვალ და სიტყვა “დასასრულს” არ დაინახავ – ვერ იტყვი, თუ ვინაა დამნაშავე, ვინ – მსხვერპლი და რა ხდებოდა საერთოდ. დივერი თავადაა მეფოკუსე და ილუზიონისტი. მკითხველის გონებით მანიპულაცია მისი საყვარელი თამაშია (ტყუილად როდი უწოდეს Master of Mind Game, რაც “გონებით მოთამაშეს”, აზრთამპყრობელს ნიშნავს) და “გაუჩინარებულ კაცში” ის მართლაც განსაცვიფრებელ შოუს გვთავაზობს. ნაწარმოების იდეა მწერალს საცირკო წარმოდგენაზე ყოფნის დროს დაებადა, ავტორისვე შეფასებით, მევერიქი – ეს არის დეივიდ ქოფერფილდი და ჰანიბალ ლექთერი ერთ ჭურჭელში.

თავად დივერი ჟურნალისტი იყო. მოგვიანებით იურიდიული განათლება მიიღო და ლიცენზიაც მოიპოვა. რამდენიმე წელი ვექილად მუშაობდა. ფოლკ-მუსიკითაა გატაცებული და, როგორც ქანთრის მუსიკოსს, კონცერტებშიც მიუღია მონაწილეობა. წერის დროს კი, მეტწილად, ჯაზს უსმენს ხოლმე.

სხვადასხვა ჟანრში მუშაობს, თუმცა დეტექტივისტად უფროა ცნობილი, ლინქოლნ რაიამი კი მის მიერ შექმნილ პერსონაჟთაგან ყველაზე პოპულარულია. რაიამი ერთ-ერთი გამოძიების დროს დაშავდა და მას შემდეგ ვერ მოძრაობს, ყველა საიდუმლოს კომპიუტერის, ტელეფონისა და პოლიციელ ამილია საქსის დახმარებით ხსნის. ეს ერთობ უცნაური წყვილია – ენამწარე, ბუზღუნა და ცინიკოსი რაიამი და მგრძნობიარე, გულისხმიერი საქსი. რატომღაც ვფიქრობ, რომ რაიამის პროტოტიპი თუ ანტიპოდი ნირო ვულფია – ორთავე სახლიდან გაუსვლელად პოულობს დამნაშავეს, თუმცა ვულფის ციკლი, ჩემი გემოვნებით, ძალიან დუნეა (ანუ – ბორინგული :)), რაიამის ციკლი კი არაჩვეულებრივად დინამიურია და არ მოგაწყენს.

ამილია საქსის პროტოტიპი არ ვიცი ვინ არის. ნაწარმოების მიხედვით ის ყოფილი მოდელია, რომელმაც პოლიციის აკადემიაში პირდაპირ პოდიუმიდან ჩამოაბიჯა. 180 მეტრი სიმაღლისაა. ლამაზი ფეხები აქვს. კარგად ისვრის. კაპუჩინო და დონათები უყვარს. მოკლედ, იდეალური ქალია…  ფილმში “ძვლების შემგროვებელი” (ციკლის პირველი რომანის ეკრანიზაცია) ამ როლს ანჯელინა ჯოლი ასრულებს – ერთი ეგაა, დივერს ჟღალთმიანი ქალები უყვარს და მისი ამილიაც ჟღალთმიანია, ფილმში კი – წაბლისფერთმიანი. ისე, რაიამიც “გადაღებეს” ფილმში – წიგნის მიხედვით კრიმინალისტი თეთრკანიანია.

რაიამ-საქსის წყვილის გაცნობა სწორედ “ძვლების შემგროვებლით” (The Bone Collector) სჯობს, მაგრამ არც იმით დაშავდება რამე, თუ პირდაპირ “გაუჩინარებულ კაცს” მიადგებით. იმედია, მოგეწონებათ.
© Lord Vader. Stylish Blog. საავტორო უფლებები დაცულია. ნამუშევრის კოპირება, ციტირება და გამოქვეყნება დაშვებულია მხოლოდ ავტორისა და წყაროს (პოსტზე ლინკის) მითითებითა და ნებართვით. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.

___

___

ჯეფრი დივერის ოფიციალური გვერდი