1622 წელს ლუი მეცამეტემ, ციცას რომ ეფერებოდა იმ ლუის მამამ, მსუბუქი კავალერიის მუშკეტებით (თოფი იყო ერთგვარი) აღჭურვა ბრძანა – ასე მოევლინენ საფრანგეთს მუშკეტერები. მეფის პირადი გვარდია იყო, ასეც ერქვა – მეფის მუშკეტერები (Mousquetaires de la maison militaire du roi de France), თუმცა სულ მალე მუშკეტერების მეორე რაზმიც შექმნეს, ვისაც პრემიერ-მინისტრის, კარდინალ რიშელიეს დაცვა დაევალა. კი, დიუმა სხვა რამეს გვიყვება, მახსოვს, როგორ არ მახსოვს, მაგრამ სინამდვილეში კარდინალის გვარდიელებიც მუშკეტერები იყვნენ… დიუმას ათასი ტყუილის გამოგონება სჩვევია. თან ისე კარგად აკეთებს ამას, რომ სიმართლეს დაგავიწყებს.
განწყობა (რომელიც კოვიდმა მოიპარა)
რამდენიმე დღეში შობა დგება (ახლით). შეფ-მზარეულები ცდას არ აკლებენ სადღესასწაულო განწყობა, რომელიც კოვიდმა მოიპარა, შეძლებისდაგვარად დაგვიბრუნონ. ჩვენთანაც და – სხვაგანაც. და საუკეთესო კონდიტერთა ქვეყანაშიც.
იან კუვღოს პოლარული მელაკუდა
ზოდიაქო
ამოსახსნელი საიდუმლოებები
1968 წლის 20 დეკემბერი: 17 წლის დეივიდ ართურ ფარადეი და 16 წლის ბეთი ლუ ჯენსენი.
1969 წლის 4 ივლისი: 19 წლის მაიქ რენო მაჟო და 22 წლის დარლინ ელიზაბეთ ფერინი.
1969 წლის 27 სექტემბერი: 22 წლის ბრაიან ქალვინ ჰართნელი და 22 წლის სესილია ენ შეფარდი.
1969 წლის 11 ოქტომბერი: 29 წლის ფოლ ლი სთაინი.
სერიული მკვლელის მსხვერპლები არიან. არის ზღვა კრიმინალისტიკური მასალის, თვითმხილველები, ფოტორობოტი, დნმ-ის კვალი, დოკუმენტური თუ მხატვრული წიგნი და ფილმი (მათ შორის დეივიდ ფინჩერის), ვერსიები, ეჭვმიტანილები და მეტსახელი ვინაობის ნაცვლად – ზოდიაქო (Zodiac).
დიპლომატი. ფოტომოდელი. პოეტების მუზა.
ბევრს გაქვთ სახლში საოჯახო ფოტოალბომი, სადაც დიდი ბებიის და დიდი ბაბუის ფოტოები ინახება. და სხვა ძველი ფოტოები. XX საუკუნის დასაწყისის. XIX საუკუნის. ბევრი – ვერ იქნება. ფოტოგრაფია ძალიან ძვირი სიამოვნება იყო, დიდ დროსაც მოითხოვდა და ტექნოლოგიურადაც არ იყო იოლი ამბავი.
ერთი ფოტოს ფასი მე-19 საუკუნეში 3-6 აშშ დოლარი იყო. მე-19 საუკუნის კურსით, ცხადია, რაც დღევანდელი 100-200 დოლარის ტოლია.
ამიტომ იყო იმ დროს ფოტოს გადაღება დიდი ამბავი. მაგრამ მე-19 საუკუნის პარიზში ცხოვრობდა ქალი, ვისი 700-ზე მეტი ფოტო მუზეუმებსა და კერძო კოლექციებშია დღეს. კიდევ რამდენი ფოტო დაიკარგა, ვინ იცის. მას პირველი ფოტომოდელიც, შეგვიძლია, ვუწოდოთ, თუმცა, ეს სიტყვა იმ დროს ჯერ არ გამოეგონათ. არც მოვლენად არსებობდა. ვირჯინია ოლდოინი (Virginia Elisabetta Luisa Carlotta Antonietta Teresa Maria Oldoini) ქვია. იტალიელი ბანოვანი, იმპერატორ ნაპოლეონ მესამის საყვარელი, დიპლომატი. ქალი, ვინც პარიზი პრუსიელთა ოკუპაციისგან იხსნა. ვინც იტალიას დამოუკიდებლობის მოპოვებაში დაეხმარა.
ბღენძნი და ბღვერნი
ფოტო(ს)ისტორია
ცოტა უხეირო სათაურია. 🙂 ნაღები და ნაძირალა, ასეც შემეძლო, დამერქმია. ან კიდევ რამ სხვა.
Toffs and Toughs დღეს ასე ვიცნობთ ფოტოს, რომლის ამბავიც ამ პოსტში მინდა, მოვყვე. 1937 წლის 9 ივლისს გადაიღო ფოტოგრაფმა ჯიმი საიმმა (Jimmy Sime).
Toff – რჩეულ საზოგადოებას, დიდებულთ, ჩინებულთ ნიშნავს, Tough კი – აშარ, შფოთის თავ, ყაჩაღანას. ვინ-ვინაა, ფოტოდანაც იოლად იკითხება.
პოსტი მათთვის, ვინც კვერცხის შეწვა იცის
რომ განვსაჯო, თუ რამდენად გაწაფულია შეფი, ომლეტის მომზადებას ვთხოვ.
ჟაკ პეპანი
კაცობრიობა ვინ მოთვლის როდიდან მიირთმევს კვერცხს. კვერცხი კულინარიის სათავეებთანაა. თუ დარვინი მართალია და ჩვენი წინაპარი მაიმუნი იყო, ადამიანი უბრალოდ შრომამ კიარა, კულინარიამ შექმნა. შრომით ცხოველიც შრომობს – სახლსაც იშენებს, ზამთრისთვისაც ემზადება. კერძის მომზადება არის ადამიანის პირველი მიგნება. იქამდე ჩვენი წინაპარი შემგროვებლობით და ნადირობით იყო დაკავებული – რასაც მოკლავდა, ხიდან მოგლეჯდა თუ მიწიდან მოჩიჩქნიდა – იმას ჭამდა.
არის რამე ომლეტზე უფრო იოლი? ხშირად იტყვიან ხოლმე, როცა საკუთარი კულინარიული უნიჭობის აღნიშვნა სურთ – კვერცხის შეწვა ვიციო მხოლოდ. მაგრამ ეს ილუზიაა. ომლეტის გემრიელად შეწვას ცოდნაც უნდა, გამოცდილებაც და საგანგებო ტექნიკის ფლობაც. პროფესიონალის ხელით მომზადებული ომლეტი ძალიან განსხვავდება შინ, სახელდახელოდ და ნაჩქარევად მომზადებულისგან, ერთი ფეხი რომ კარის ზღურბლს მიღმა გაქვს უკვე და სამსახურში მიგეჩქარება, მაშინ. ომლეტის მომზადებას არ უნდა ბევრი დრო, მაგრამ რაც უნდა, სრულად უნდა დაახარჯო, გემრიელი რომ გამოვიდეს.
“ფარგო” და ლორას ბუშტი
ამბავი, ახლა რომ უნდა მოვყვე, “ფარგოდან” ვიცი. ამ შესანიშნავი ამერიკული დეტექტური სერიალის III სეზონის V ეპიზოდში მოვისმინე და გამოგონილი მეგონა. გადამოწმება ვცადე და – მართალი აღმოჩნდა.
უცნაური ისტორიაა. ეგებ, დაუჯერებელიც კი მოგეჩვენოს.
2001 წლის ივნისის თვეში გოგო, რომელსაც ლორა ბაქსთონი ერქვა ბაბუას და ბებიას სტუმრობდა სთეფორშერში. იქ ლამაზი, ოქროსფერი საჰაერო ბუშტი აიღო, შეაბა ბარათი – “გთხოვთ, დაუბრუნოთ ლორა ბაქსთონს”. უკანა მხარეს მისამართიც მიაწერა და ჰაერში გაუშვა. ქარიანი დღე იყო. სთეფორშერში ხშირადაა ქარიანი დღეები. გაიტაცა ბუშტი, წაიღო. წაიღო. მაღლა ცაში აიტაცა. ისე მაღლა, რომ ლორა პაწაწა წერტილადღა ხედავდა ღრუბლებს შორის და ბაბუა სათვალითაც კი – ვეღარ. ამასობაში ბებომ სადილად უხმო და ბაბუამ და შვილიშვილმა ცაში ყურებას თავი ანებეს და სახლში შევიდნენ.
ვისი ყველი გსურს
რამდენი ხნის წინ იყო, რბილ, ობიან ყველზე რომ დავწერე. ვალად დამრჩა და ეს პოსტი იმ პოსტის მეორე ნაწილად გამოდგება.
და ეს ნაწილი უნდა დავიწყო პარმიჯანო-რეჯანოთი (Parmigiano-Reggiano) ხშირად პარმეზანს რომ უძახიან. პარმეზანი – ამ გენიალური იტალიური ყველის ფრანგული ანალოგის სახელია. მაგრამ დღეს არანაირი ფრანგული პარმეზანი აღარ არსებობს – პარმიჯანო-რეჯანო რეგისტრირებული დასახელებაა, ადგილწარმოშობის სერტიფიკატი აქვს და მხოლოდ იტალიაში შეიძლება ამოიყვანონ. წარმომავლობის იდეალური ადგილი ჩრდილოეთ იტალიაა. კიდევ უკეთესი – ემილიო-რომანასა და ლომბარდიის რეგიონი. ევროკავშირს გარეთ ჯერისევ აწარმოებენ პარმეზანს, მაგრამ მას ნამდვილ პარმიჯანო-რეჯანოსთან კავშირი არ აქვს.
მანამი სასაკის “ქალი ქუხნაში”
კულინარია უდავოდაა ხელოვნების ნაწილი. ყოველთვის ამას ვამბობ. იაპონელი არტისტის, მანამი სასაკის სამზარეულოში ტრადიციული იაპონური მხატვრობა და ევროპული კულინარია შეხვდნენ ერთმანეთს.
ფრანგული ტოსტი არამხოლოდ ძალიან გემრიელი და ბევრისთვის საყვარელი ტრადიციული საუზმეა, არაჩვეულებრივი “ტილოც” შეიძლება იყოს, თურმე.
პარიზული ნამგალა ვენური გულით
ცოტა რამ არის კულინარიაში ისე ფრანგული და ამავდროულად არაფრანგული, როგორც – კრუასანი.
რატომ ფრანგული, ბევრი თქმა არ უნდა – “ფრანგულ კარტოფილთან” ერთად ყველაზე პოპულარული და ცნობადი ფრანგული კერძია მსოფლიოში.
რატომ არაფრანგული – იმიტომ რომ ავსტრიელებმა მოიგონეს და თავად ფრანგები ვენურ ნამცხვარს ან, უბრალოდ, ვენურს უძახდნენ.
როგორც ამბობენ, პირველი კრუასანი ვენელმა ხაბაზმა გამოაცხო 1683 წელს, მის ქალაქთან თურქების დამარცხების აღსანიშნავად. აქედანაა ამ ნამცხვრის ფორმაც (ფრანგული სიტყვა croissant სწორედაც ნახევარმთვარეს ნიშნავს).
როცა ლაპარაკობს ლუის ქანოვერი
როდესაც საპროტესტო მუსიკას ახსენებენ ხოლმე – გვახსენდება როკი, პანკი, რეპი… ჯაზზე იშვიათად იტყვიან. ჯაზი რაღაც დავარცხნილი, კლასიკასთან ახლოს მდგომი, სმოკინგიანი ადამიანების მუსიკა ჰგონიათ. პროტესტამდე არმისული. მაგრამ საბჭოთა სისტემის დამანგრეველთა გვერდით ჯაზიც იყო. შეიძლება, გვერდით კიარა – სათავეშიც. ბევრი დისიდენტისთვის დასავლეთი იწყებოდა ჯაზის ჰანგებით. თავისუფლება კი უილის ქანოვერის ხმით ლაპარაკობდა.
უილის ქანოვერი (Willis Conover) “ამერიკის ხმის” მუსიკალური გადაცემის “ჯაზის საათის” (Voice of America Jazz Hour) წამყვანი იყო. მთელი 40 წლის განმავლობაში. მოსესი არ იყოს. 🙂 გადაცემა ეთერში 1955 წლის 6 იანვარს გავიდა პირველად. ეს არის ეპოქა, როდესაც ჯაზი საბჭოთა კავშირში პრაქტიკულად აკრძალულია. “დღეს უკრავ ჯაზს – ხვალ სამშობლოს გაყიდი” – ასე ამბობდნენ. საბჭოთა სატელიტებშიც დიდწილად მსგავსი ამბავი ხდებოდა. უილის ქანოვერის მიზანი აუდიტორიისთვის ჯაზის სამყაროს სიახლეებისა და ჯაზური მუსიკის = ამერიკის მუსიკალური კულტურის გაცნობა იყო. ქანოვერი არ ლაპარაკობდა პოლიტიკაზე. თუმცა, ჯაზური მუსიკის წინ წამოწევის მიზანი, ერთგვარად და არაპირდაპირ, საბჭოურ პროპაგანდაზე პასუხიც იყო – საბჭოთა პროპაგანდა აშშ-ს რასისტულ ქვეყნად წარმოაჩენდა, შავკანიანებს კი ჩაგრულ, დისკრიმინირებულ კლასად. შეხვედრები ამერიკული ჯაზის წარმატებულ მუსიკოსებთან (რომელთა უმრავლესობა შავკანიანი იყო), მათი კონცერტების, ჩანაწერების ტრანსლირება პრესტიჟული დარბაზებიდან – ეს ყველა ამერიკის პოზიტიურ იმიჯის ქმნიდა.
